Mustafa Kemal Üniversitesi(MKÜ) Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yahya Kemal Avşar,Antakya Defne Rotary Kulübü’nün konuğu olarak katıldığı toplantıda; Hatay başta olmak üzere Türkiye genelinde coğrafi işaretlemenin önemini anlattı.
Avşar,Türkiye’de 2500 civarında coğrafi işaretlemeye değer görülen ürünün olduğunu, buna rağmen Yunanistan’ın Avrupa’da 101 tane tescilli ürününün bulunmasına karşın Türkiye’nin ise Aydın İnciri, Malatya Kaysısı, Antep Baklavası olmak üzere sadece 3 tane tescilli ürününün bulunduğunu söyledi.
Prof.Dr.Avşar,sözlerine şöyle devam etti:
“Coğrafi işaretleme nedir? “ Sizin oraların nesi meşhur?” sorusunun cevabıdır. Coğrafi işaretleme neden yapılır? Kırsal bölgede kalkınma, sosyal kalkınma, köyden kente göçün önlenmesi, yöresel ürünlerin korunması, geleneklerin korunması için yapılır.Coğrafi işaretleme yönteminde bir ürün kişiye veya kuruma değil; beşeri ve ekolojik faktörler göz önünde bulundurularak o bölgeye tescillenmelidir.
Coğrafi işaretleme marka patenti yerine geçmez. Tescili kim almışsa denetim onda demektir. Bir ürüne coğrafi işaret alındığında o yörede üretilmeli. Bir ürün bir yöreyle ünlenince, o yöreye olan talep artıyor. Dolayısıyla ürüne olan talebin coğrafi işaretleme sistemi sayesinde o yöreye akmasını sağlanıyor.
Van otlu peynirini Balıkesir’de üretirseniz yanlış yapmış olursunuz. Van otlu peyniri Van’a ait bir şey. Coğrafi işaret sayesinde Van otlu peyniri Van’a ve Vanlıya tescillenince talepler Van’a gidiyor. Böylece Van’ın süt üretim potansiyeli artıyor, süt endüstrisi gelişiyor, istihdam yaratılıyor.
Dünyada 200 milyar dolarlık coğrafi işaret pazarı var. Ekolojik ve kültürel olarak dünyadaki birçok toplumdan daha öndeyiz. Dolayısıyla bu ekolojik ve kültürel ürünler bizim kırsal kalkınmamızda ‘altın yumurtlayan kaz’ gibi. Yeter ki biz bunu tescil edebilelim. Hatay’da gastronomik bir hazine mevcut ama değerlendiremiyoruz!
Hatay için şimdi hareket zamanı! 5 yıl önce 5 milyon künefe üretilen Hatay’da şimdi 20 milyon künefe üretiliyor! Rakamlar küçümsenemez ancak Hatay, künefeden ibaret değil! Geçtiğimiz günlerde sürk tescillendi. Zahter, tuzlu yoğurt, küflü sürk, künefe peyniri gibi onlarca ürün tescil için sırada bekliyor.İşaretleme yapıldığında o ürünün katma değeri yani kar marjı artıyor. Avrupa Birliği, bu işten çok iyi para kazanıyor. Çok yakın gelecekte kaytaz böreği, oruk gibi yöresel lezzetlerimizin de dondurulmuş olarak dünya pazarında yer alması gerektiğini düşünüyorum. Elimizdeki yöresel ürün zenginliğini kullanıp bunu iyi değerlendirmeliyiz. Bunun için üniversite ile şehrin dinamiklerinin işbirliği içinde olması gerekiyor” dedi.
